Cash pooling to rozwiązanie pozwalające na efektywne wykorzystanie kapitału m.in. w wypadku grup kapitałowych, które minimalizuje konieczność kredytowania działalności.
Cash pooling jest metodą skierowaną do przedsiębiorstw wielooddziałowych, podmiotów należących do jednej grupy kapitałowej lub powiązanych ze sobą w inny sposób. Jego idea to koncentracja środków z jednostkowych rachunków podmiotów na wspólny rachunek grupy w celu zarządzania środkami pieniężnymi przy wykorzystaniu korzyści skali. Tym samym, jeśli jeden podmiot ma niedobory finansowe, to możemy uzupełnić je np. nadwyżką, którą ma inny prowadzony podmiot o charakterze powiązanym. W ten sposób dealer, który prowadzi kilka działalności, nie ma już tak dużej potrzeby zaciągania kredytów (choć nawet samo korzystanie z cash poolingu zapewnia wyższą wiarygodność kredytową), a przy tym zwiększa płynność całego biznesu.
CASH POOLING A POŻYCZKA
Co więcej, przepisy wskazują, że trudno o nazwanie cash poolingu pożyczką. Wynika to z faktu, że środki są najpierw gromadzone na jednym koncie, a przesyłanie ich do poszczególnych podmiotów nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że proces ten odbywa się w ramach darowizny bądź pożyczki (gdzie mamy przecież określoną kwotę i deklarację jej zwrotu). W teorii strony umowy cash poolingu nie są zobowiązane do opłacania podatku od czynności cywilnoprawnych – nie wskazuje na to ani Kodeks cywilny, ani prawo podatkowe.
OPODATKOWANIE PODATKIEM VAT
Cash pooling został sklasyfikowany w PKWiU 65.23.10 jako „usługi pośrednictwa finansowego, gdzie indziej niesklasyfikowane” (to zaś oznacza, że taki rodzaj usług jest zwolniony od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Przypomnijmy: w wypadku cash poolingu brak zobowiązania jednego podmiotu do przekazania danej kwoty innemu podmiotowi, nie ma też obowiązku deklaracji zwrotu otrzymanych środków (uczestnicy cash poolingu są tylko odbiorcami i nie świadczą między sobą żadnych usług).
Warta uwagi jest interpretacja indywidualna z 24 września 2021 r., wydana przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, która dotyczy ustalenia skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu. Spółka zadała pytanie, czy czynności realizowane w ramach cash poolingu będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Sam wnioskodawca stwierdził, że nie, a dyrektor KIS uznał takie stanowisko za prawidłowe.
Mimo to jedna z interpretacji zawiera twierdzenie, że występuje obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej, na co wskazywałby art. 9a Ustawy CIT, ale tylko wtedy, gdy transakcje między uczestnikami przekraczają wartości podane w art. 9a ust. 2 tejże ustawy. Pojawia się więc teoretycznie konieczność dokumentowania transakcji, ale już w zależności od konstrukcji umowy zawartej między podmiotami oraz jej specyfiki względem warunków rynkowych, choć – podkreślmy – organy podatkowe nie mają jednoznacznej postawy w tej sprawie. Dlatego też wiele kwestii dotyczących obowiązków formalnych pozostaje niejasnych.
CASH POOLING: RODZAJE
Na koniec wspomnijmy jeszcze o trzech najpopularniejszych rodzajach cash poolingu. Pierwszy to zero-balancing cash pooling – rzeczywisty transfer środków między kontami uczestników cash poolingu lub ich wyodrębnionymi subkontami oraz rachunkiem głównym grupy kapitałowej (operacje są przeprowadzane na koniec dnia obrachunkowego, zaś w dniu następnym pieniądze przesyła się ponownie na rachunki). Drugi rodzaj to near-zero-balancing cash pooling, gdzie z końcem dnia obrachunkowego powinno być określone saldo dodatnie. Trzecim rodzajem jest z kolei national cash pooling, oznaczający przesyłanie pieniędzy wyłącznie „na papierze”.
Cash pooling, jako innowacyjne rozwiązanie zdobywające w Polsce coraz większą popularność, może pomóc dealerom w zwiększeniu płynności oraz ułatwić zarządzanie finansami zwłaszcza w wypadku grup dealerskich.
